Robusta là chủng loại cà phê chủ lực trong hoạt động xuất khẩu của Việt Nam, góp phần quan trọng đưa Việt Nam trở thành một trong những nhà xuất khẩu cà phê lớn nhất thế giới. Với hương vị đậm đà đặc trưng và nguồn cung ổn định, cà phê Robusta Việt Nam đã trở thành một hiện tượng nổi bật trên thị trường cà phê toàn cầu, được đông đảo người tiêu dùng ưa chuộng.
Lịch sử cà phê Robusta Việt Nam
‘Vietnamese Fine Robusta’ (Cà phê Fine Robusta Việt Nam) là đại diện tiêu biểu cho cà phê Robusta Việt Nam. Sản phẩm này được tuyển chọn kỹ lưỡng từ những hạt cà phê Robusta chín mọng tại Tây Nguyên, vùng đất nổi tiếng với hạt cà phê chất lượng cao. Cây cà phê Arabica được du nhập vào Việt Nam trong thời kỳ thuộc địa Pháp, chủ yếu trồng ở các tỉnh phía Bắc. Đến đầu thế kỷ XX, các giống Robusta và Exelsa được bổ sung vào danh mục cây trồng của Việt Nam. Sau giai đoạn chiến tranh, ngành cà phê Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc, với Robusta trở thành cây công nghiệp chủ lực. Sản lượng cà phê Robusta của Việt Nam đã tăng trưởng ấn tượng, từ mức khiêm tốn ban đầu lên đến hàng triệu tấn, góp phần quan trọng vào kim ngạch xuất khẩu của nước ta. Trước đó, sản lượng cà phê xanh Robusta của Việt Nam chỉ đạt 18.400 tấn (chỉ hơn 300.000 bao 60kg) so với 1,812 triệu tấn (30,2 triệu bao 60kg) trong niên vụ 2019/20.
Đặc điểm cà phê Robusta Việt Nam
Tiêu chuẩn cao
Nhờ điều kiện trồng trọt dễ thích nghi hơn, cây cà phê Robusta ở Việt Nam mang lại nguồn cung ổn định để sản xuất ra những hạt cà phê chất lượng cao. ‘Vietnam Fine Robusta’ là loại cà phê Robusta được thu hoạch khi quả chín, có màu đỏ, sơ bộ sạch, không tì vết và được rang với profile đẹp nhất, làm nổi bật hương vị riêng. Để được gọi là “Fine Robusta”, cà phê phải được R Grader phân loại đến ngưỡng “Fine” và được chứng nhận bởi CQI (Viện Chất lượng Cà phê). Để cà phê được kiểm tra và phân loại, người sản xuất cà phê cần thực hiện quy trình cụ thể: đăng ký trên cổng thông tin CQI, nộp phí phân loại (150 – 350 USD/lô 2kg), sau đó gửi cà phê đến cơ sở đại diện CQI. Việc đánh giá chất lượng cà phê Fine Robusta của Việt Nam được thực hiện một cách nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn CQI & SCA. Quá trình này bao gồm việc phân loại hạt cà phê xanh và rang, sau đó tiến hành thử nếm để đánh giá các tiêu chí như mức độ rang, hương vị, cân bằng, hậu vị, độ chua, độ ngọt, độ đắng và cảm giác miệng. Cà phê được xem là đạt chuẩn khi không có lỗi nghiêm trọng (không có lỗi loại 1 và lỗi loại 2 phải dưới 5 điểm), điểm thử nếm từ 80-90 điểm (trên thang điểm 100 CQI) và có body dày đặc, đậm đà.
Cây cà phê Robusta khi trưởng thành có khả năng phát triển tới 10m. Quả cà phê Robusta có hình tròn, hạt nhỏ, rãnh ở giữa thẳng và có thể thu hoạch khi cây được 3 hoặc 4 tuổi. So với Arabica, hạt Fine Robusta của Việt Nam có màu đậm hơn. Điều kiện phát triển lý tưởng nhất cho cà phê Robusta thường là ở vùng có khí hậu nhiệt đới với độ cao dưới 1.000m và nhiệt độ 24 đến 29 độ C. Vì cần nhiều ánh sáng mặt trời nên cây Robusta được trồng chủ yếu ở Tây Nguyên của Việt Nam. Mặc dù cà phê Robusta nhạy cảm hơn với điều kiện thời tiết khắc nghiệt, nhưng khả năng chống chịu sâu bệnh vượt trội của giống cà phê này đã thu hút sự chú ý của nhiều nhà sản xuất cà phê, nhờ vậy mà cà phê Fine Robusta Việt Nam ngày càng được nhiều bạn bè quốc tế biết đến.
Hương vị cà phê Fine Robusta Việt Nam
Nếu so sánh với các loại Robusta thông thường, Fine Robusta Việt Nam mang đến một trải nghiệm hương vị khác biệt hoàn toàn. Vị đắng đậm đặc trưng vẫn được giữ nguyên, nhưng lại được cân bằng bởi vị mặn nhẹ và chút ngọt ngào tự nhiên. Hậu vị thanh khiết lưu lại trên đầu lưỡi càng làm tăng thêm sự thú vị cho những tách cà phê. Chính vì thế, Robusta Việt Nam không chỉ được biết đến với hàm lượng caffeine cao mà còn được đánh giá cao về hương vị độc đáo, phức hợp. Mặt khác, trong khi Arabica có lượng đường cao hơn, mang đến vị ngọt dịu, Robusta lại chứa lượng caffeine gấp gần đôi, tạo nên hương vị đậm đà, mạnh mẽ. So với Arabica, Robusta có hàm lượng caffeine cao hơn đáng kể, khoảng 1,7-3,5% so với 0,8-1,5%. Chính hương vị đặc trưng này là lý do tại sao nhiều người sành cà phê vẫn ưa chuộng cà phê Fine Robusta của Việt Nam.
Quy trình sản xuất cà phê Fine Robusta Việt Nam
Thành phần caffeine, độ chua, độ đắng và các đặc tính cảm quan khác của cà phê Fine Robusta Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn bởi phương pháp chế biến hậu thu hoạch. Phương pháp bán ướt (semi-washed) là một trong những phương pháp chế biến phổ biến, giúp làm nổi bật các đặc tính vốn có của hạt cà phê.
Thu hoạch và sơ chế cà phê
Để có được những hạt cà phê Robusta chất lượng cao, người nông dân chỉ thu hoạch những quả cà phê chín đỏ hoặc chín vừa và không để lại những quả chín quá hoặc khô trên cây. Đối với những quả cà phê đã thu hoạch, phần lớn quả cà phê phải chín hoặc chín vừa. bởi vì quả cà phê xanh hoặc chưa chín thường chứa nhiều nước, có lớp nhầy bao phủ bên ngoài. Hạt cà phê bên trong lúc đó chưa được hình thành hoàn chỉnh, vỏ còn xanh và dễ bị bong tróc. Cà phê Fine Robusta Việt Nam được người nông dân hái từng trái một bằng tay rất cẩn thận. Sau khi thu hoạch, cà phê phải được chế biến ngay trong vòng 24 giờ để tránh bị hỏng do nhiệt độ và quá trình lên men. Tiếp theo, cà phê sẽ được rửa sạch để loại bỏ tạp chất và những hạt kém chất lượng. Những trái cà phê chín được hái bằng tay sẽ được lên men tự nhiên trong khoảng 36 giờ.
Quá trình sấy khô
Hạt cà phê Robusta chín được phơi khô trên những chiếc giàn phơi cao cách mặt đất ít nhất 80cm. Vị trí phơi được chọn lọc kỹ càng để đảm bảo nhiệt độ, độ ẩm và lượng gió luôn ổn định. Điều này giúp tăng cường quá trình lên men tự nhiên diễn ra bên trong hạt cà phê, từ đó làm tăng hàm lượng đường, hương vị đặc trưng của cà phê và các chất dinh dưỡng có lợi. Thông thường, để đạt được chất lượng như hạt cà phê Fine Robusta Việt Nam, thời gian phơi khô sẽ kéo dài từ 14 đến 30 ngày. Thời gian này có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp sơ chế. Quá trình phơi sẽ kết thúc khi hạt cà phê đạt độ ẩm tối thiểu là 12,5%.
Quá trình rang cà phê
Hạt cà phê Fine Robusta Việt Nam sẽ được tách vỏ, chọn lọc kỹ lưỡng để lựa ra những hạt có kích thước đồng đều. Sau đó, chúng sẽ được những nghệ nhân rang cà phê giàu kinh nghiệm và tâm huyết chế biến một cách tỉ mỉ để cho ra những mẻ cà phê Robusta rang đậm đà, chuẩn vị nhất.
Bảo quản cà phê
Để giữ được hương vị thượng hạng của cà phê Fine Robusta Việt Nam, nên bảo quản chúng trong hộp kín, mờ đục, tránh ánh sáng, nhiệt, mùi và độ ẩm. Cà phê Fine Robusta Việt Nam ngon nhất trong vòng 1 tháng kể từ khi mở gói.
Các vùng trồng cà phê Robusta ở Việt Nam
Buôn Ma Thuột và Đắk Lắk là hai nơi đầu tiên mà người ta nghĩ đến khi nhắc tới cà phê Robusta Việt Nam. Điều kiện tự nhiên ở những tỉnh này, bao gồm đất đai, khí hậu và độ cao, rất thích hợp để trồng cà phê Robusta với quy mô lớn. Một số huyện trồng cà phê Robusta ngon nổi tiếng nhất ở Buôn Ma Thuột là Ea Kao, Etam, Tân Lập, Tân Hòa, Tân An, Tân Lợi, Cư Ebut và một số huyện khác như Cư Mgar, Krông Ana. Ngoài ra, Việt Nam còn có những vùng trồng cà phê khác như Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum, Quảng Trị, Nghệ An ở miền Nam và Lạng Sơn, Lào Cai, Điện Biên ở miền Bắc.
Vì sao Robusta hảo hạng của Việt Nam được yêu thích trên toàn thế giới?
Chất lượng cao
Với điều kiện tự nhiên thuận lợi như độ cao lý tưởng (400 đến 1500m so với mực nước biển), khí hậu và nhiệt độ ổn định (nhiệt độ từ 15 đến 26 độ C, nhiều nắng) và quy trình canh tác chuyên nghiệp, cùng với kinh nghiệm dày dặn của người nông dân, cà phê Robusta Việt Nam nổi tiếng với chất lượng hảo hạng, vượt trội. Sản lượng bình quân của các vườn cà phê Việt Nam có thể đạt tới 3,5 tấn/ha.
Giá cả cạnh tranh
Giá cà phê Fine Robusta Việt Nam tại nhà máy khá hấp dẫn, dao động từ 3000 đến 4500 USD/tấn. Tuy nhiên, do giá cà phê còn phụ thuộc vào chi phí vận chuyển, nên khi so sánh với các nước xuất khẩu cà phê lớn như Brazil, thì Việt Nam lại gặp bất lợi về giá cả trên thị trường quốc tế. Nhưng đối với các nước châu Á như Nhật Bản, Philippines, giá cả của Việt Nam được đánh giá là rất cạnh tranh.
Lợi thế về thuế quan
Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và EU (chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020) đã loại bỏ hoàn toàn thuế nhập khẩu đối với hạt cà phê Robusta Việt Nam, mở ra cơ hội lớn để cà phê Việt Nam thâm nhập sâu hơn vào thị trường Châu Âu. Đây là một lợi thế cạnh tranh rất lớn cho Việt Nam khi bước vào thị trường Châu Âu.
Bạn có thể đặt mua các sản phẩm cà phê của Bác Trư tại:
- Website: https://bactrucoffee.com/
- Shopee: https://shopee.vn/bactrucoffee_
Liên hệ Bác Trư Coffee để nhận những thông tin và ưu đãi sớm nhất bạn nha!
