Lịch sử cà phê Ethiopia
Mặc dù không thể chắc chắn 100%, nhưng có nhiều bằng chứng cho thấy cà phê có nguồn gốc từ khu vực châu Phi ngày nay là Ethiopia. Việc tìm kiếm câu trả lời chính xác cho câu hỏi về nguồn gốc cà phê trở nên khó khăn hơn bao giờ hết khi những câu chuyện truyền miệng qua nhiều thế hệ đã khiến ranh giới giữa sự thật và hư cấu trở nên mờ nhạt. Theo truyền thuyết, lịch sử của cà phê bắt đầu từ một người chăn dê tên Kaldi. Ông đã quan sát thấy những con dê của mình trở nên hiếu động sau khi ăn một loại quả đỏ. Từ đó, hạt cà phê đã được phát hiện và dần trở thành một thức uống phổ biến toàn cầu. Dù tính xác thực của câu chuyện này chưa được kiểm chứng, nhưng nó vẫn là một phần không thể thiếu trong văn hóa cà phê.
Khởi nguồn cà phê thế giới
Người ta tin rằng cà phê đã được con người khám phá từ khoảng thế kỷ thứ 9, tức là đã có mặt trên Trái Đất gần một thiên niên kỷ. Ban đầu, cà phê được sử dụng như một loại thực phẩm, khi mọi người ăn quả và hạt của cây cà phê để tận hưởng cảm giác tỉnh táo mà caffeine mang lại. Sau đó, con người mới phát triển phương pháp pha chế cà phê như ngày nay, dựa trên kinh nghiệm lâu đời từ truyền thống uống trà. Việc xay hạt cà phê thành bột mịn rồi đóng gói lại đã đánh dấu bước ngoặt quan trọng, mở ra hành trình đưa cà phê chinh phục thế giới. Bột cà phê đã trở thành hành trang không thể thiếu của những người lữ khách, mang theo hương vị đặc trưng của châu Phi đi khắp thế giới.
Khi hạt cà phê ngày càng trở nên phổ biến, người ta bắt đầu khám phá ra nhiều cách sử dụng chúng. Ban đầu, cà phê được lên men thành một loại thức uống có cồn. Phải đến khoảng thế kỷ 13, con người mới phát hiện ra phương pháp rang và pha cà phê như ngày nay. Mặc dù nhiều người cho rằng cà phê Ethiopia vốn được pha chế bằng cách đun sôi, nhưng thực tế, cách pha cà phê này lại có nguồn gốc từ các nghi thức Hồi giáo gần Thổ Nhĩ Kỳ, sau khi hạt cà phê du nhập vào khu vực này.
Có giả thuyết cho rằng cụm từ “hạt cà phê” trong tiếng Anh có nguồn gốc từ sự biến âm của hai từ trong ngôn ngữ địa phương của khu vực Kaffa – nơi được cho là phát hiện ra cà phê. Từ “Kaffa” chỉ vùng đất và “bunn” chỉ chính hạt cà phê. Qua thời gian, cụm từ “Kaffa bunn” được phiên âm và biến đổi thành “coffee bean”. Dù chưa có bằng chứng xác thực hoàn toàn, sự tương đồng về âm thanh giữa hai cụm từ này vẫn là một điều khá thú vị.
Cà phê Ethiopia ngày nay
Cho đến ngày nay, cà phê vẫn giữ một vị trí vô cùng quan trọng trong cả văn hóa và nền kinh tế của Ethiopia. Cà phê là mặt hàng xuất khẩu số một của quốc gia này và đã duy trì vị trí này trong nhiều thập kỷ. Gần đây, phong trào thương mại công bằng – nhằm mục đích đảm bảo người nông dân trồng cà phê nhận được mức giá hợp lý – đã bắt đầu phát triển mạnh mẽ ở Ethiopia sau một thời gian dài gặp nhiều khó khăn. Cà phê Ethiopia nổi tiếng với hương vị tươi sáng, tràn đầy hương thơm trái cây và có độ chua khá cao. Chúng thường có body (độ đậm đặc) ở mức trung bình hoặc nhẹ, tuy nhiên cách pha chế sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến độ đậm đặc này. Không phải loại cà phê Ethiopia nào cũng giống nhau. Mỗi tiểu vùng đều có những đặc trưng riêng biệt, từ hương trái cây đậm đà cho đến hương hoa thanh nhẹ, thậm chí có những loại lại mang hương vị gần giống trà.
Có lẽ vùng nổi tiếng nhất về cà phê ở Ethiopia là Yirgacheffe, nằm ở phía Nam đất nước. Cà phê Yirgacheffe nổi tiếng với hương vị trái cây đặc trưng, được tạo nên từ sự kết hợp hoàn hảo giữa điều kiện trồng trọt ở vùng cao và phương pháp xử lý ướt. Nếu bạn muốn thưởng thức cà phê Yirgacheffe thì bạn nên chọn loại cà phê được xử lý ướt và có mức độ rang nhẹ hoặc trung bình. Việc rang quá kỹ sẽ làm mất đi những hương vị tự nhiên quý giá của hạt cà phê.
Thưởng thức cà phê Ethiopia
Khi nhắc đến cà phê Ethiopia, thì phương pháp pour-over và mức độ rang nhẹ là một sự kết hợp hoàn hảo nếu bạn muốn cảm nhận hết được hương vị tuyệt vời của hạt Ethiopia. Phương pháp pour-over giúp làm nổi bật độ chua, hương hoa và trái cây họ cam quýt vốn có của cà phê Ethiopia, đặc biệt là khi hạt cà phê được rang nhẹ. Nếu bạn đang tìm kiếm một gợi ý để thử cà phê Ethiopia và sẵn sàng đầu tư một chút thì bạn nên chọn cà phê Yirgacheffe rang nhẹ hoặc trung bình nhẹ. Đây là một trong những giống cà phê nổi tiếng nhất của Ethiopia, hứa hẹn sẽ mang đến cho bạn một trải nghiệm thưởng thức cà phê thật đặc biệt. Tuy câu chuyện về Kaldi có phần cường điệu, nhưng việc gọi Ethiopia là quê hương của cà phê thì hoàn toàn đúng. Ban đầu, cà phê chỉ mọc tự nhiên ở một khu vực nhỏ tại châu Phi. Nhờ vào hoạt động buôn bán của những thương nhân thời kỳ đầu, cà phê mới dần trở nên phổ biến toàn cầu như ngày nay.
Lịch sử cà phê Ghana
Ghana là một quốc gia ở châu Phi nổi tiếng với cà phê sản xuất quy mô nhỏ, được trồng từ những cây cà phê mọc hoang dã tại địa phương. Mặc dù không phải là một trong những nước sản xuất cà phê hàng đầu thế giới, nhưng các nông dân Ghana đang dần chuyển hướng sang các thị trường ngách để bán những hạt cà phê chất lượng cao của họ. Tổng sản lượng cà phê của Ghana không có nhiều biến động trong những năm gần đây, nhưng sự thay đổi trong nhu cầu tiêu dùng cà phê trên toàn cầu đang bắt đầu tạo ra những cơ hội mới cho ngành cà phê của quốc gia này.
Khởi nguồn cà phê Ghana
Cây cà phê Robusta là một giống cà phê đặc trưng của Tây Phi. Loại hạt cà phê từ cây Robusta thường được dùng để pha chế các loại cà phê đậm đà như espresso hay cà phê hòa tan. Mặc dù hạt Robusta đã sinh trưởng tốt ở những vùng đất thấp của quốc gia này từ lâu, nhưng phải đến thế kỷ 18, người dân mới bắt đầu trồng cà phê một cách quy mô, nông nghiệp hóa hơn.
Vào những năm 1980, chính phủ đã thành lập nhiều đồn điền để đẩy mạnh sản xuất cà phê. Thế nhưng, khi giá cà phê rớt thê thảm, nông dân dần từ bỏ việc trồng loại cây này. Cuối cùng, đất đai của các đồn điền được chia nhỏ thành các mảnh đất tư nhân, và trong khoảng thời gian này vẫn có một số nông dân tiếp tục trồng cà phê. Sản lượng cà phê tổng thể của Ghana không tăng đáng kể cho đến gần đây, khi cà phê đặc sản trở thành một mặt hàng được săn đón trên thị trường cà phê toàn cầu.
Sản xuất cà phê Ghana
Các vùng trồng cà phê
Bởi vì cây cà phê Robusta có nguồn gốc từ Ghana, nên quốc gia này có rất nhiều vùng trồng loại cây này. Các khu vực Ashtani, Đông, Trung và Tây Volta, Brong và Ahafo là những vùng trồng cà phê chính ở Ghana, với độ cao khoảng 400 đến 700 mét so với mực nước biển. Điều này hoàn toàn khác biệt so với cà phê “Arabica Strictly High Grown”, loại cà phê được trồng ở những vùng cao hơn nhiều, khoảng 1.200 đến 1.400 mét so với mực nước biển.
Trồng trọt và thu hoạch cà phê
Khác với hạt Arabica được trồng ở độ cao, hạt Robusta phát triển tốt nhất ở độ cao thấp hơn và có thể nở rộ trong thời tiết nhiệt đới. Cây Robusta, có nguồn gốc từ Tây Phi, thường được trồng trên các trang trại nhỏ. Những trang trại nhỏ này sản xuất khoảng 100.000 đến 300.000 hạt cà phê xanh mỗi vụ thu hoạch, thường diễn ra vào tháng 9.
Sản lượng cà phê hàng năm
Ghana sản xuất khoảng 4 triệu pound (khoảng gần 2 triệu kg) cà phê mỗi năm, đứng ở vị trí thứ 42 trong danh sách các quốc gia sản xuất cà phê hàng đầu thế giới. Mặc dù ngành nông nghiệp và sản xuất cà phê là một thị trường cạnh tranh cao, nhưng các nhà sản xuất cà phê Ghana lại không mặn mà gì trong việc cạnh tranh trực tiếp với các quốc gia khác. Trong khi nhiều quốc gia hàng đầu thiên về trồng hạt cà phê Arabica, Ghana lại tập trung vào giống Robusta do đặc điểm khí hậu và địa lý của quốc gia này vô cùng lý tưởng. Điều này có nghĩa là Ghana sở hữu một loại cà phê độc đáo mà các quốc gia khác không dễ dàng có được.
Hương vị cà phê Ghana
Cà phê thủ công nhỏ lẻ của Ghana đang ngày càng được ưa chuộng, đặc biệt là các loại cà phê rang xay dành cho máy pha espresso. Các nông dân cà phê ở đây hiện đang thử nghiệm tạo ra giống cà phê lai giữa Robusta và Arabica. Tuy nhiên, nếu bạn muốn thưởng thức cà phê Robusta nguyên chất từ Ghana thì bạn nên bắt đầu với loại cà phê rang xay dành cho espresso (hay còn gọi là espresso roast). Đây là kiểu rang tiêu chuẩn cho hạt Robusta, nhưng bạn vẫn có thể thử các loại rang khác để phong phú hơn trải nghiệm cà phê của mình.
Hạt Robusta không phổ biến bằng hạt Arabica, chủ yếu là do hương vị đất (earthy) và đắng mạnh của chúng. Nhiều người sành cà phê cho rằng hạt Robusta rất tuyệt vời để pha espresso. Khi cà phê Robusta được pha bằng máy espresso, nó tạo ra một lớp bọt (crema) mà hạt Arabica khó có thể tạo ra được.
Thưởng thức cà phê Ghana
Vì cà phê Ghana còn khá mới mẻ và được coi là một loại cà phê hiếm dành cho thị trường ngách, nên trên thực tế chưa có một công thức pha chế nào được công nhận là chuẩn nhất dành cho cà phê Ghana. Mặc dù vậy, bạn có thể thử hai cách pha chế dưới đây – được cho là phổ biến nhất đối với cà phê Ghana, nhưng bạn hoàn toàn có thể sáng tạo và thử nghiệm thêm nhiều phương pháp pha khác tùy theo sở thích nhé!
Espresso
Với cà phê Ghana, phương pháp Espresso là một trong hai phương pháp được nhiều người khuyến khích thực hiện nếu như bạn muốn thưởng thức cà phê Ghana chuẩn vị nhất. Chỉ cần có dụng cụ phù hợp, bạn hoàn toàn có thể tự tay pha một ly espresso thơm ngon tại nhà với hạt Robusta của Ghana.
Cold Brew
Một trong hai phương pháp pha chế phổ biến còn lại khi nhắc đến cà phê Ghana chính là Cold Brew (phương pháp pha cà phê ủ lạnh). Với phương pháp ủ lạnh, các hương vị ẩn giấu vốn bị lấn át bởi vị đắng đậm của hạt Robusta sẽ được chiết xuất hoàn toàn, mang đến cho bạn trải nghiệm cà phê tinh tế, giúp bạn tập trung, tỉnh táo làm việc.
Nguồn: Sean Brennan & Jaimie Wisniowski.
Bạn có thể đặt mua các sản phẩm cà phê của Bác Trư tại:
- Website: https://bactrucoffee.com/
- Shopee: https://shopee.vn/bactrucoffee_
Liên hệ Bác Trư Coffee để nhận những thông tin và ưu đãi sớm nhất bạn nha!
