Ngoài việc được phân loại thành rang nhạt và rang đậm, cà phê còn được phân chia vào các mục bao gồm Thương mại Công bằng (Fair Trade) và Thương mại Trực tiếp (Direct Trade). Bạn có thể đã từng lướt qua những cụm từ này trên các bài báo kinh tế, nhưng liệu bạn đã biết hay thật sự hiểu rõ về chúng không? Cùng Bác Trư tìm hiểu qua bài viết sau nhé!
Thương mại Công bằng (Fair Trade) là gì?
Xuất hiện từ những năm 1960, Thương mại Công bằng (Fair Trade) nhằm giải quyết vấn đề bất bình đẳng trong thương mại quốc tế. Trong giai đoạn này, thương mại và trao đổi hàng hóa ở các nước phát triển bùng nổ, tuy nhiên trong khi các nước phát triển phồn thịnh, các nước đang phát triển lại chìm trong nghèo đói. Các tổ chức từ thiện như Oxfam International đã tiên phong xây dựng mô hình thương mại mới, kết nối cộng đồng phát triển với thị trường quốc tế.
Mục tiêu của Thương mại Công bằng là tạo dựng mối quan hệ thương mại bền vững, có lợi cho cả hai bên. Người tiêu dùng sẽ được đảm bảo nhận được sản phẩm chất lượng với giá cả hợp lý, trong khi nhà sản xuất ở các nước đang phát triển sẽ được hưởng mức thu nhập công bằng, điều kiện làm việc an toàn và cơ hội phát triển kinh tế. Để đạt được mục tiêu này, Thương mại Công bằng áp dụng hệ thống chứng nhận sản phẩm. Các doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn về đạo đức kinh doanh, điều kiện lao động và bảo vệ môi trường sẽ được cấp phép sử dụng nhãn hiệu Fair Trade Certified.
Thương mại Công bằng nhằm giải quyết vấn đề gì?
Thương mại Công bằng ra đời với mục tiêu to lớn: xóa bỏ bất công xã hội và hướng đến sự bình đẳng trên toàn thế giới. Nỗ lực này tập trung vào việc đảm bảo người dân ở các nước đang phát triển có cơ hội hưởng lợi từ hoạt động thương mại một cách công bằng và bình đẳng, đồng thời nhận được sự hỗ trợ tài chính từ các quốc gia phát triển. Để hiện thực hóa mục tiêu này, Tổ chức Thương mại Công bằng đã triển khai chương trình chứng nhận. Các doanh nghiệp đáp ứng tiêu chuẩn và quy định do tổ chức đặt ra sẽ được phép sử dụng logo Thương mại Công bằng trên sản phẩm của mình.
Hiệu ứng lên nền kinh tế
Hiệu ứng tích cực của Thương mại Công bằng trên nền kinh tế là không thể phủ nhận. Nhãn hiệu Thương mại Công bằng đã có mặt trên toàn cầu với hơn 1.250 doanh nghiệp hợp tác. Nhờ đó, các chính sách xã hội, môi trường và kinh tế của nhãn hiệu đã tạo ra tác động to lớn, mang lại lợi ích cho các nhà sản xuất nhỏ trên toàn cầu thông qua các thỏa thuận Thương mại Công bằng. Tuy nhiên, hiệu quả của Thương mại Công bằng cũng không hoàn toàn tuyệt đối. Theo Tổ chức Lao động Quốc tế, bất bình đẳng trên toàn cầu đã gia tăng trong những thập kỷ qua. Một số ý kiến cho rằng sự tham gia ngày càng nhiều của các nhà sản xuất vào các thỏa thuận toàn cầu trong khuôn khổ Thương mại Công bằng có thể khiến tình trạng bất bình đẳng này thêm trầm trọng hơn.
Thương mại Trực tiếp (Direct Trade) là gì?
Tương tự như Thương mại Công bằng, Thương mại Trực tiếp (Direct Trade) hướng đến việc cải thiện mối quan hệ thương mại giữa người tiêu dùng ở các nước phát triển và nhà sản xuất ở các nước đang phát triển. Tuy nhiên, điểm khác biệt chính nằm ở chỗ Thương mại Trực tiếp không có tổ chức giám sát, bộ tiêu chuẩn chung hay nhãn hiệu chính thức. Thay vào đó, mô hình này tập trung vào việc xây dựng mối quan hệ hợp tác nhằm mang đến sản phẩm chất lượng cao cho người tiêu dùng.
Thương mại Trực tiếp nhằm giải quyết vấn đề gì?
Thông thường, cà phê phải trải qua nhiều khâu trung gian trước khi đến tay người tiêu dùng. Nông dân nhỏ lẻ bán cà phê cho công ty đa quốc gia, sau đó cà phê được bán cho nhà phân phối, rồi xuất khẩu sang các nước phát triển. Cuối cùng, cà phê được rang xay và bán cho người tiêu dùng. Chuỗi cung ứng dài này dẫn đến nhiều chi phí và hạn chế khả năng kiểm soát chất lượng. Thương mại Trực tiếp nhằm đơn giản hóa quy trình này bằng cách kết nối trực tiếp nhà sản xuất (nông dân) với nhà bán lẻ (quán cà phê). Nhờ vậy, người tiêu dùng có thể thưởng thức cà phê tươi ngon với chất lượng cao hơn, đồng thời hỗ trợ trực tiếp cho nông dân, giúp họ nhận được giá thành công bằng hơn cho sản phẩm.
Hiệu ứng lên nền kinh tế
Mô hình kinh doanh đơn giản hóa này có hai tác động chính: tạo ra sản phẩm tốt hơn và khiến nhà sản xuất hài lòng hơn. Chuỗi cung ứng truyền thống thường trải qua nhiều khâu trung gian, từ nhà sản xuất đến nhà phân phối, đại lý, bán lẻ và cuối cùng đến tay người tiêu dùng. Mỗi khâu trung gian đều tạo ra thêm chi phí và hoạt động kinh doanh, khiến giá thành sản phẩm tăng cao và khó kiểm soát. Nhà sản xuất nhỏ trong mô hình này thường chịu ảnh hưởng bởi biến động thị trường và xu hướng kinh doanh khó dự đoán. Họ phải đối mặt với rủi ro cao về giá cả bấp bênh, lợi nhuận thấp và thiếu kiểm soát chất lượng sản phẩm.
Thương mại Trực tiếp (Direct Trade) là mô hình kinh doanh loại bỏ nhiều khâu trung gian, kết nối trực tiếp nhà sản xuất với người tiêu dùng, nhờ vậy, mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên. Đối với nhà sản xuất, nhờ loại bỏ trung gian, chi phí sản xuất và vận chuyển được giảm thiểu, nhà sản xuất nhận được giá bán hợp lý cho sản phẩm của họ, từ đó tăng lợi nhuận. Việc tham gia trực tiếp vào toàn bộ quy trình sản xuất, từ khâu trồng trọt, thu hoạch, chế biến đến đóng gói, nhà sản xuất có thể đảm bảo chất lượng sản phẩm tốt nhất, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng. Mặt khác, được kết nối trực tiếp với người tiêu dùng giúp nhà sản xuất hiểu rõ nhu cầu thị trường, sở thích của khách hàng, từ đó tạo điều kiện cho việc hợp tác lâu dài và phát triển bền vững.
Điểm khác biệt giữa Thương mại Công bằng và Thương mại Trực tiếp
Sự khác biệt giữa hai mô hình này cũng chính là vấn đề mà mỗi mô hình đều đang cố gắng tìm ra cách giải quyết. Nếu Thương mại Công bằng nhằm mục đích hỗ trợ các quốc gia đang phát triển, thì Thương mại Trực tiếp mang mục đích tạo ra một bộ quy tắc thương mại bền vững hơn. Tuy nhiên, vượt ra ngoài những mục tiêu tổng thể này, còn có một số điểm khác biệt chính sau đây:
Thương mại Công bằng:
- Được giám sát bởi Tổ chức Thương mại Công bằng
- Tiêu chuẩn và chính sách rõ ràng
- Một quy trình chứng nhận
Thương mại Trực tiếp:
- Không có tổ chức trung tâm
- Các hướng dẫn và kỳ vọng lỏng lẻo
- Không có chứng nhận chính thức
Nói tóm lại, dù lựa chọn cà phê Thương mại Công bằng hay Thương mại Trực tiếp, bạn đều đang góp phần tạo nên sự thay đổi tích cực. Hãy cân nhắc sở thích, nhu cầu và mục tiêu của bản thân để lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất nhé!
Bạn có thể đặt mua các sản phẩm cà phê của Bác Trư tại:
- Website: https://bactrucoffee.com/
- Shopee: https://shopee.vn/bactrucoffee_
Liên hệ Bác Trư Coffee để nhận những thông tin và ưu đãi sớm nhất bạn nha!
